#අනුරසිරි හෙට්ටිගේ #

මුට්ටිය යනු මැටි ආශ්‍රයෙන් නිමවන මානව නිෂ්පාදනයකි. මුට්ටි නා නා ප්‍රකාර ය; කලාත්මකය; කුඩා ය; විශාල ය; බිඳෙනසුලූ ය. මිනිසුන් එයින් ඉටු කරගන්නා අටෝරාශියක් කාරණා අතර වැදගත්ම කාරණය වන්නේ ඛාජ්‍ය-භෝජ්‍ය උපයෝගිතාවයි. එය මුට්ටියේ බිඳෙනසුලූ බව ගැන හොඳින් ම දැන සිටියත් මිනිසා, ‘මුට්ටිය දමා බැලීම’ වැනි සංකල්පීය කාරණා ඇසුරේ මුට්ටිය භාවිත කරගැනීමට දක්වන්නේ මහත් කැමැත්තකි. ඒ මන්දැයි දන්නෝ හිඟ ය; ඒ  නිසා ම දුක ය.

‘මුට්ටිය දමා බැලීම’ අන්‍යාර්ථ ක්‍රියාවක් බව කොළඹයා හොඳින් ම දන්නේ මෙය සංකල්පීය නිර්මිතයක් බැව් දන්නා බැවිනි. මේ 'දමා බැලීම’ වෙනුවෙන් මැටියෙන් නිර්මිත කිසිදු මුට්ටියක් භාවිත නොකරන මුත්, කිසියම් විශේෂ අවධානයක් උදෙසා නිරන්තරයෙන් ‘මුට්ටිය’ දමා බලන විචිත‍්‍ර භාෂික අවස්ථා කොළඹයාගේ මතකයේ නිදන්ව ඇත්තේ ය. එහි භාෂාත්මක සහෘදත්වය අපූරු ය. ‘වන්දා ගුදිරේ - පෝනා පැදුරේ’ යන්න ඉන් එකකි. ඉන් අර්ථ ගන්වන්නේ ‘ආවොත් සැප ය- නාවොත් දුක ය’ වැනි අර්ථයකි; පේ‍්‍රමය විෂය කොට ගෙනය; භාෂාත්මකව තත්සම ව ය; ශෘංගාරාත්මක ය. තමා පෙම් කරන පෙම්වතිය (නියම් - අනියම්) තමා කෙරෙහි උනන්දුවක් නැති කල්හි වඩාත් ආකර්ෂණය දිනා ගනු වස් කොළඹයන් එසේ කියන්නේ ය. මේ භාෂික මැදිහත්වීම අනියමාර්ථයෙහි ‘ප්‍රේමාරාධනයක්’ ම වන්නේ ය; එනිසාම මුට්ටි දැමීමක අර්ථ දරන්නේ ය.

පිටකොටුව මැනිං මාර්කට්හි වෙළඳාමේ නිරත කොළඹයන් ‘මෑ කරල්’ විකිණීමේ දී ‘ඈට වඩා මෑ හොඳයි’ යන්න හඬ ගා කියන්නේ වැඩ ඇරී වැඩට යන කාන්තාවන්ගේ අවධානය යොමු කරගනු පිණිස ය; අන්‍යාලාපයක් ලෙස ය. එය වෙළෙඳ උපක්‍රයක් වන්නේ පසුව ය. එපමණක් නොව, තමන්ගේ සිත ආලයෙන් බඳවා ගත් කාන්තාවන්ගේ අවධානය යොමු කරගනු වස් කොළඹයන් විසින් කරනු ලබන ඉතා අපූරු පුරුදු ද තිබෙන්නේ ය. ඒවා වැඩිහිටියන්ට පමණක් ය; නැතහොත් ‘ඇඩම්ස් ඔන්ලිය’. මවිල් පිරුණු සිය කකුලේ කලවා දක්වා කාන්තාවන්ට දර්ශනය වනසේ ‘සරම වලාපට’ ගසාගන්නා තරුණ, මැදිවියේ පිරිමින් කරන්නේ ද ‘මුට්ටිය දමා බැලීමකි’. ලිංගික උත්තේජනයක් උදෙසා බලපෑමක් එම ක්‍රියාවේ රැඳී ඇති බැවින් මේ මුට්ටි දැමීම ප්‍රේමණීය තරමට ම අහිංසක ද නොවන බව කොළඹයා දන්නේ ය. වලාමේ! ඒත් ඇඟ පත හිරි වැටෙන්නේ ය.

කොළඹයා කුමක්, කෙසේ කීවත් ‘මුට්ටිය දමා බැලීම’ එසේ මෙසේ භාවිතයක් නොවේ ය. එහි අක්මුල් සමාජ දේහය වෙලා ගෙන ඇත්තේ ය. සංස්කෘතික පැවරුම් වූ කතා ලෙස ය; කපටිකම්, මෝඩකම් සහ උවමනාවෙන් නිර්මාණය කළ තක්කඩිකම් ලෙස ය. මහදැන මුත්තාගේ මෝඩ විඥනය විශද කිරීමට කියා එළුවාගේ හිස මුට්ටියක දමා එළුවා ඝාතනයට ලක්කිරීමේ කතාව, හුදු කතන්දරයක්ම නොවන බව කොළඹයාට සිතෙන්නේ ද තක්කඩිකමක් ලෙස ය. එළුවා මුට්ටියට හිස දැමීම අහිංසක කාරණයක් ය, මහදැනමුත්තා එළුවා ඝාතනය කිරීමත් සැලසුම් සහගත ය. ඒ ඇසුරෙන් සමාජගත කෙරෙන කතිකාව දරුණු ය. පීඩකාධිකාරී ය. එමතුදු නොව සුළු පරිමාණයේ හොරකම් කරන සමාජ විරෝධීන් කතා බහ කරමින් සිටින අතරතුර අයිතිකරුට රහසින් කිසිවක් සඟවා ගන්නේ ‘දැක්කොත් බුවා - නොදැක්කොත් එබුවා’ සංකල්පයට යටත් ව ය. බස් කොන්දොස්තරවරයා ටිකට් පතට අදාළ ඉතිරි රුපියල හෝ දෙක හෝ ගැන නිහඬව සිටින්නේ ද ‘මුට්ටිය දමා බැලීම’ පිණිස ය. අදෝමැයි!

‘මුට්ටිය දමා බැලීමේ’ අටෝරාශියක් කතා අතරට බහාලීමට කොළඹයා කැමැත්තක් දක්වන ආගමික අර්ථයෙහි බහාලිය හැකි කතාවක්ද තිබෙන්නේ ය.. එය සිද්ධාර්ථ තවුසාණන් සිය දුක්ඛ ප්‍රාප්තිය නිමා කරමින් අන්තර්වත්ති සුඛයක් යටතේ මහා ජීවනාවබෝධයක් ලබා ගත් බව සටහන් කෙරෙන අවස්ථාව සමඟ බද්ධ ව තිබෙන්නේ ය. කොටින්ම කිවහොත් එය බුද්ධත්වය පිළිබඳ ස්වයං විශ්වාසය තහවුරු ගැනීම පිළිබඳ කතාවයි. තමාගේ සිතත්, කයත්, මනස සමඟ ඒකාත්මික වූ මොහොත ස්වයංස්මරණයකට නතු කිරීමෙන් නොනැවතී ඒ බව බාහිර සාධකයක් ඇසුරේ තහවුරු කරගැනීමට ගත් ‘සිද්ධාර්ථවත්’ උත්සාහය ද එක්තරා ආකාරයක ‘මුට්ටිය දමා බැලීමක්’ ම වන්නේ යැයි කොළඹයාට සිතන්නේ ය. දන් පින් කැමති සුජාතාවන් විසින් කිරිපිඬු සහිත ව තමන්ට පිළිගන් වන ලද බඳුන හිස් කොට, ගං දියෙහි තබා, එය උඩුගං බලා යා යුතුයි ප්‍රාර්ථනා කළේ තමා අවබෝධ කරගත් සත්‍යය වඩාත් පරීක්ෂා කරනු වස් ය. ගං දිය ගලන්නේ පහළට ය. අපේක්ෂාව උඩු ගං ය. ගියහොත් ජය ය; නැතහොත් පැරදුම් ය. තලිය උඩු ගං ගියේය. එනිසා ම බුද්ධ සංකල්පය තහවුරු වූයේ ය. එය උසස් වූද, සමාජ වැඩ කැමැති අව්‍යාජ සිතිවිල්ල සහිත වූ ද ‘මුට්ටිය දමා බැලීමක්’ යැයි කොළඹයා සිතන්නේ එහි පරෝපකාර අපේක්ෂාවක සහිත ආයාචනයක් රැඳී ඇති බැවින් වන්නේ ය.

කොළඹයාට අනුව මේ කතා ලතා සියල්ල ඉතා අහිංසක සේම, මානව සූරාකෑමක ඉඟි රහිත සම්‍යප්‍රයෝගයන් ය. එසේ වුවත් දැන් දැන් ‘මුට්ටිය දමා බැලීමේ’ අලුත් ම කලාවක් සමාජය අභිමුවේ විද්‍යාමාන වන බව කොළඹයාට දැනෙන්නේ ය. ඒ දේශපාලනික සමාජ කුලකයන් සේ කරළියට එන ‘මුට්ටිය දමා බැලීමේ’ ක්‍රීඩාවක් ලෙස ය. යහපාලනය පිණිස ජනතා වරමක් ලැබූ ජනාධිපතිවරයෙකු සිය ජනතා වගවීම් අමතක කරමින් අත්හදා බැලූ ‘මුට්ටි දමා බැලීම්’ හේතුවෙන් දූපතේ ප්‍රජාතන්තරවාදය ගිනි ගත් ආකාරය කොළඹයාට අමතක නොවන්නේ ය. දූපතේ අධිකරණය ඊට එරෙහි වුයේ ය. අඥන දේශපාලන මැදිහත්වීම් බහාලූ සියලූ මුට්ටි බිඳී ගිය බවත් කොළඹයාට මතකය. තවමත් ගිනි දළු නිවී නොගිය ‘විස්සේ සෙල්ලම’ ද එසේම ය. සමහරුන්ට ‘සෙස්ස නොව විස්ස’ ‘මුට්ටිය දමා බැලීමේ’ ක්‍රීඩා පිටියක් ම වූයේ ය. විස්ස ගැන කතා ලතා කරළියට ආවේ මරාගෙන මැරෙන්නට ය; අඩුම තරමේ අකුළුවා ලන්නට ය. අවසානයේ ටෙලි නළුවක ‘හැඟීම්බර අවසානයකට’ නතුව ඔවුහු ම මුට්ටිය ඔසවා පොළොවේ ගසා දැම්මෝ ය. වන්නාවේ!

මේ අවුඅස්සේ අලූත් ම අලූත් මුට්ටි සෙල්ලමක් කරළියට වන්නේ ය. ඒ මහාචාර්ය, ආචාර්ය, වෛද්‍ය, නීතිඥ, මේජර් ජෙනරාල් ඈ කී නොකී ‘වියත්’ මඟක් ඔස්සේ ස්ථාපිත වූ නව දේශපාලන සංස්කෘතියක ‘මැටි වැඩ’ සෙල්ලමයි. උදා ව ඇත්තේ මැටි වැඩවලට නිදහස් අවකාශයක් සහිත යුගයකැයි කොළඹයා දන්නේ ඉතිහාසයේ පළමු වතාවට ‘මැටි ඇමතිවරු’ද ස්ථාපිතව ඇති බැවිනි. මැටි ඇමතිලා කොතෙක් හිටියත්, දේශවාත්සල්‍යයෙන් යුතු හැඟීම් සහිත නිමාවක් ලැබුණත්, නේක වර්ණ සහිත මල් ලියකම් සහිත වුවත්, උඩ සිට අතහැරියොත් මුට්ටි බිඳී යන්නේ ය. මන්ද ඒ මැටි වැඩක් නිසා ය. දේශපාලකයෝ ද මනුෂ්‍යයෝ ය. එනිසා මැටි වැඩක් ගැන වුව සිතිය යුත්තේ මැටි මොළයකින් නොවේ ය; මිනිස් වගවීම් සහිත අවබෝධයක් ප්‍රකාර දේශපාලනික අර්ථාවබෝධයක් සහිත ව ය. නැතහොත් නිකම්ම නිකම් ‘මැට්ටන්’ ලෙස ඉතිහාස ගත වීම සහතික ය; ස්ථීර ය. ඒ අර්ථයේ පිහිටා සිටින කොළඹයා, අඥන දේශපාලකයන්ට මෙසේ කියන්නේ ය.

‘මුට්ටිය බිඳුණොත් - ඔක්කොම ඉවරයි’

එ් වගත් මෙසේ ම ය - කොළඹයා වෙමි.⋆

අනුරසිරි හෙට්ටිගේ #

කොළඹයාගේ බාල කාලය නාගරික ජීවන මිහිරෙහි කිමිද තිබූ බව නොකිව මනාය. ඇසූ ඇසූ දේවලත්, කී කළ දේවලත් හද්දා නාගරික රිද්මයක් සහිත වූ බව සිහි වනවිට විටෙක හිනා යන අතර විටෙක හැඬුම් එන්නේ ය. හිනා යන්නේ එය සැබැවින් ම අපූරු වින්දයක වන නිසා ය. අඬන්නට හිතෙන්නේ එවැනි කටුක ජීවනයක් උරුම කර ගෙන වුව දශක හයක් ඉක්මවා ජීවත් වන බව සිතෙන්නට වන් කල්හි ය. කොහොම කෙසේ වුවත් කොළඹයා ජීවිතය දරන්නේ මහත් සතුටකින් ය. කිසිවක් ලබන්නට ඇත්නම් එය ලැබෙන බවත්, කිසිවක් නොලැබී යන්නට ඇත්නම් එය නොලැබ යන බවත් දැරීමෙන් ජීවිතය ඉවසන්න බොහෝ පහසු වන්නේ ය: දිරි වඩන්නේ ය. එදා නොදැනීම වින්දනය කළ ජීවිතය අද, දැන දැන වුව ද වින්දනය කෙරෙන්නේ එලෙසම වන්නේය.

කොළඹයා අද මේ සැරසෙන්නේ කුමකටදැයි දැනටත් කොළඹයාගේ අකුරු සමඟ පැටලී සිටින සුධීමතුන්ට ගැටලූවක් වන්නට බැරි නොවන්නේ ය. අනේ එහෙම නොසිතන්නයි ලියන්නේ මේ අකුරු මතින් කොළඹයා ජීවිතය ගැන සිතන්නට පෙළඹන බැවින් ය. එය නොවෙන්ස ය. කොළඹ සන්තබස්තියම් වීදියේ කොළඹයා ගෙවූ ජීවනයේ මහා මිහිර ඇත්තේ මිනිසුන් අතර ගෙවුණ කාලය ගැන සිතුවිල්ලේ ය: අත්දැකීමෙහි ය. ‘එදා වේල ටුවර්ස්’ හෙවත් දෛනික ආදායම් වියදම් ආර්ථිකයට උරුම කරුම කිව් මේ මිනිසුන් තමන්ගේ ජීවිතය වින්දේ, තමන් වටා ඉදිවෙමින් තිබෙන මහා ලෝකයෙන් විතැන්ව, තමාගේ තරමට කුඩා වූ ජීවන ලලසාවක බැඳී ය. එය කුඩා ලෝකයක් වුවත් එය තනිකරම ඔවුන්ගේ ය.: ‘පියෝ ජෙනුවින්’ ය.

කොළඹුන්ගේ මේ ජීවන ලලසාවන් අතර කෑම බීම සේම ස්ත‍්‍රී පුරුෂ සබඳතාවන් ඇසුරේ ලද වින්දනයත්, බයිස්කෝප් බැලීමත්, පුට්බෝල් ගැහීමත්, රාගගැහීමත් හෝ ඒවා නැරඹීමත් හැරුණ කොට අන් විශේෂ දෙයක් වූයේ නම් ඒ වෙසක්, නෝම්බි, වේල් වැනි ආගමික සුන්දරත්වයන් පමණි. මෙවැනි සීමිත ජීවන ලලසාවන් අතර සිටි මිනිසුන්ට රටේ පැවති ආණ්ඩු විසින් එක එක කාලයට, එක එක තාලයේ බලපෑම් කෙරුණ බව කොළඹයා ද අත්විඳ ඇත්තේ ය. ඉන් කොළඹයාට වඩාත් ම මතකයට නැගෙන්නේ ‘කානු ගැට්ටේ රෙන්ඩ එපා- කක්කුස්සියට පලයන්ලා’ත්, ‘පුක හෝදලා අත සෝද ගනිල්ලා’ සිට බරව පෙති බොන්නටත්, ‘ඇන්ටිපා’, මෝර ගුළි ආදි බෙහෙත් බොන්නටත් උගන්නට වත්තට ආ බයිස්කෝප්කාරයන් ය. මේ බයිස්කෝප් කෙරුවාවෙන් කොළඹයන් කානුවේ සිට කක්කුස්සිය දිහාට යොමු කකරන්නට සමත් වූ බව නම් කොළඹයා සිහි කරන්නේ ලැජ්ජා බයක් නැතුවාම නැත්තෙන් ම ය. පණ්ඩිත වචනයකින් කියන්නේ නම් ඇත්තටම ඒවා අපූරු සමාජානුයෝජනයන් ය. එ්වා ආණ්ඩුවල පුරවැසි යුතුකම් ය.

ඕන් ඔය කාලේ කොළඹ වීදිවල ‘දිස්පෙන්සරි’ නම් තැනක් තිබුණේ ය. කැස්සකට, හෙම්බිරිස් උණකට, තුවාලයකට, බඬේ කැක්කුමකට කොළඹයන්ට නැතුවම බැරි තැනක් තිබුණේ නම් ඒ මේ දිස්පැන්සරි ම ය. කොළඹයා මේ හදන්නේ ඒ තැන සිදුවූ දේ නොව එහිදී දුටු දේ කියන්නට ය. නිතරම හොටු දියර බේරෙන නහයක් සේම තුවාල සෑදෙන කකුල් දෙකක් හිමි ව තිබූ කොළඹයා සතියකට දෙකකට වරක් එහි යන්නේ අම්මාගේ අතේ එල්ලී ය: එන්නේ ඇගේ බෙල්ලේ එල්ලී උකුල වටා දෙකුකුල් හොවා ය: වඩාගෙන ය: අඬ අඬා ය. මේ ගමන්වලදී කොළඹයාගේ හිත පැහැර ගත් පින්තූරයක් මේ දිස්පැන්සරිවල තිබුණේ ය. එය නම්, කරත්තයක සිය දරුවන් පටවා ගෙන තල්ලූ කරමින් යන පියවරුන් දෙදෙනකුගේ රූපයන් ය. මව ඔහු අසල ය. එහි එක් කරත්තයක දරුවන් පස් හය දෙනකු නැග සිටින අතර පියා එය තල්ලූ කරන්නේ මහත් වෙහෙසී ය. මව සිටින්නේ අසරණ විලාසයෙනි. ඔවුන්ගේ ජීවිතය දුකක් බව මොනවට දිස් වෙයි. ඊළඟ කරත්තයේ දරුවන් දෙදෙනකි: ගැහැනු එකක් පිරිමි එකක් ලෙසිනි. පියා ඉතා සැහැල්ලූවෙන් කරත්තය තල්ලූ කරන අතර මව සිටින්නී සිනාසී ගෙන ය. එ් දරුවන් සේම දෙමාපියන් ද සුන්දර රූ ඇත්තෝ ය. සිනාමුසු මුහුණින් පිරිසිදු ඇඳුම් ඇඳ සිටින්නෝ ය. මේ පින්තූර දෙක ඉහළින් වගවාසගමක් ලියා තිබුණේ ය.

‘පුංචි පවුල රත්තරන්’

මේ ආණ්ඩුව විසින් කොළඹයන්ගේ ජීවන ලලසාවට වැට බැඳිමට තැත් දැරූවක් බව එකල කුඩා එකෙකු වූ කොළඹයාට වැටහුණේ නැති තරම් ය. ඒත් කොළඹයා අද අත්විඳින්නේ කිසිවකු අනුදත් බවක් නොමදත් වගවාසකමක යථාව මිනිසුන් තුළ ක්‍රියාකරන ලද ආකාරයයි. කොළඹයාගේ අම්මා තාත්තා එකතු වී පවුලට දරුවන් දහදෙනකු එකතු කරගත් අතර කොළඹයා නමවැනියා ය. කොළඹයාගේ ලොකු අය්යාට දරුවන් හය දෙනෙකි. ලොකු අක්කාට හතර දෙනෙකි. කොළඹයාට දෙදෙනෙකි. සෙස්සෝ ද එසේ මය. කොළඹයා දන්නා කියන හැම පවුලකම කතාව එසේ ම ය. කොළඹුන්ගේ ෙලෙංගික ජීවිතය වෙත එවැනි පෝස්ටර් මතින් ලත් බලපෑම සුළුපටු නොවන බව කොළඹයා සිතන්නේ හිතළුවක් ලෙස නොවේ.

මේ ආණ්ඩුවකට මිනිසුන් තුළ වර්ධනය කළ හැකි බලපෑම් සහගත බවට ඉතාමත් සුළු උදාහරණයක් පමණක් වන්නේ ය. ‘සිරිලක දේ සිරි සැප දේ’, ‘අපි මෙට්‍ර්ක් ක්‍රමයට හැරෙමු’, ‘ලේ බිඳක් දන් දී ජීවිතයක් බේරා ගනිමු’, ‘හමුදා භටයන් රණවිරුයෝ ය’, ‘ගමයි පන්සලයි, වැවයි දාගැබයි’ වැනි කාරණා ද මිනිසුන් තුළ රෝපණය කළා වූ දේ මිස ඉබේ පැළ වූ වෘක්ෂ නොවේ.

කොළඹයා අද මේ කියන්නට යන්නේ මිනිසුන් සහ ආණ්ඩුව අතර ඇති සබඳතාව මිනිසුන්ගේ ආත්මය තුළ බලයක් ලෙස ක්‍රියා කරන බව කියන්නට ය. ඒ වෙනුවෙන් ආණ්ඩුවට ඇති අවශ්‍යතාව කුමක් වුවත් එමගින් රටේ පුරවැසි ඥනය බලවත් කරන්නට බලපෑමක් වන බව වටහා දෙන්නට ය. නාගරික සමාජ ජීවනය යනු බහු වාර්ගික, බහු ආගමික රටක සහජීවන සංකල්පයේ නියැදියකි. ඒ නියැදියේ පාර්ශ්වකරුවකු ලෙස කොළඹයා සිතන්නේ රටේ එතෙක් මෙතෙක් පත්වූ ආණ්ඩු මේ වටිනා නියැදිය නොතකා හළ බවයි: එපමණක් නොව පසුගිය කාලයේ අත්විඳි ජාතික අසමගියේ ප්‍රතිඵලය ගැන අදටත් ආණ්ඩුවටත්, බහුතර ජන සමායටත් කිසිදු වගවීමක් නැති බවය. සිදුවීමට ආසන්නතම වැරදිකරුවන් සෙවීමට ඔවුන් ගන්නා උත්සාහයන් උනන්දු සහගත ය. ඔවුන් ඉතාමත් අවාසනාවන්ත සිදුවීමක ඵලයෙහි එල්ලී සිටී. ඵලය පෙනෙන්නේ ය: දැනෙන්නේ ය: විඳින්නේ ය. හේතුව එසේ නොවේ. එය බොහෝ රහස් සඟවා ඇත්තේ ය. ආණ්ඩුවක් ලෙසින් සිදු කළ යුත්තේ ඵලය විකුණා කෑම නොව හේතුව සොයා එය විනාශ කිරීම ය.

කොළඹයා සිතන්නේ පසුගිය පාස්කු ප්‍රහාරය නමින් සමාජගත විනාශය සම්බන්ධ කාරණයේ දී ද, හේතුව සොයා පිළියම් කරනු වෙනුවට ඵලය උත්කර්ෂයට නංවන බවයි. එය වහා නිවැරදි නොවුණහොත් තව තවත් ඵල භුක්ති විඳින්නට සිදුවන බව සහතික බැව් කොළඹයාට දැනෙන්නේ ය. එනිසා කොළඹයා කියන්නේ ආණ්ඩුවක් රටේ මානව සම්පත පිළිබඳව විශ්වාසයක් පළමුව ගොඩ නංවා ගත යුතු බවයි. මානව සම්පත යනු ඡන්දයක් නොව ආණ්ඩුවක වගකීමක් බව සිතන්නට හැකි දේශපාලන වටපිටාවත් වෙනුවෙන් ‘පුංචි පවුල රත්තරන්’මෙන්ම ‘සිරිලක දේ සිරිසැප දේ’ යන බලවත් ජිංගල් තුළින් අත්පත් කරගත් ජයග්‍රහණයන් අත්පත් කරගැනීමට උත්සාහ ගත යුතු බවයි. සියල්ල සිදුවූ පසු පුරවැසියන්ගේ වාර්ගිකත්වය මත පිහිටුවා ඵලය විවච්ඡ්දන නොකර දැන් දැන් ම පුරවැසි ඥනය සහ ජාතිකත්ව අතර සහජීවනය උදෙසා මිනිසුන් සූදානම් කරන ලෙස කොළඹයා ආණ්ඩුවට කියන්නේ ය.

ඒ වගත් මෙසේ ම ය - කොළඹයා වෙමි.

අනුරසිරි හෙට්ටිගේ

කොළඹයාගේ ජීවන අත්දැකීම් වපසරිය අලූත්කඬේ උසාවි සාවිය සමීපයේ සන්තබස්තියම් වීදියත්, සුප්‍රකට වේල්ලවීදියත්, ඓතිහාසික පිටකොටුවත් සීමා මායිම් කොටගත් බව නොදන්නෙක් නොවේ ය. කොළඹ 11 සහ 12 තැපැල් කොට්ඨාෂ නියෝජනය කරන මේ ප්‍රදේශ ලාංකික දූපත් රාජ්‍යයේ ජන සංයුතියේ හැටි මේ යැයි දක්වන බව නොදන්නන් ‘ජාතියේ බබ්බු’ මිස පුරවැසියන් නම් නොවන්නේ ය. උඩරට සිංහල, පහත රට සිංහල, යාපනේ දෙමළ, යෝනක, මැලේ (ජා), පරවර, දෙමළ චෙට්ටි, සිංහල චෙට්ටි, ඉන්දියානු දෙමළ, සක්කිලි, බර්ගර්, චීන යනුවෙන් නාමකරණය වූ ජාතිකත්වයක්, වර්ග සැතපුම් හතරක පමණ මේ කුඩා වපසරිය තුළ ගොනුවී සිටි බව කොළඹයා අත්දැක තිබෙන්නේ ය. එය සොඳුරු ලාලසාවක් සහිත ව සිහි කෙරෙන අතීත මතක ගොනුවකි. ඒ අනුව බලන කල කොළඹයාට කියන්නට ඇති කොළඹ කතා පතරංගයක් ම ඇත්තේ ය. ඒ අතරින් කොළඹයා අදටත් සිහි කරන්නට වැඩි කැමැත්තක් ඇත්තේ කොළඹයෙක් හැටියට අත්විඳි මානව බන්ධූතා මිහිර ගැන ය. වඩාත් පැහැදිලිව කිවහොත් ජාතික සමගියේ මිහිරියාව ගැන කියන්නට ය.

කොළඹයා හැදී වැඞී ජීවත් වූ සන්තබස්තියම් වීදියේ ජන සංයුතිය සකස් වී තිබුණේ ඉතා අපූරු ආකාරයකට ය. එකකට එකක් යා වූ නිවාස පේළි ලෙස පැවති මේ වතු ජනපදවල පවුල් විස්සේ සිට තිහ හතළිහ දක්වා මිනිස් පොකුරක් පොදුවේ වැසිකිළි, කැසිකිලි සහ නාන කාමර බෙදා හදා ගත්තෝ ය. මේ සමහර ජනපදයක සිංහල පවුල් වැඩි පිරිසක් සහ මුස්ලිම් පවුල් සහ දෙමළ පවුල් ඊට අඩු පිරිසක් ද, තවත් සමහරක මුස්ලිම් පවුල් වැඩි පිරිසක් ද සිංහල දෙමළ සුළුතරයක් ද ලෙස විවිධාංගීකරණය වූ මානව මුහුවක් දක්නා ලැබුණේ ය. මේ කිසිම වත්තක දෙමළ බහුතර නියෝජනයක් නොතිබුණ බවත් සෑම වත්තකම පාහේ ‘සක්කිලි’ යනුවෙන් හඳුන්වන ඉන්දියානු දෙමළ කතා කරන පවුලක් විසූ බවත් කොළඹයා දන්නේ ය. මේ සියලූ මතක මැදින් කොළඹයා අද කියන්නට උත්සාහ ගන්නේ තම්බින් හෙවත් හම්බයන් වූ මුසල්මානුවන් සහ සිංහල කොළඹයන්ගේ මානව සබඳතාව ගැන සිහි කරන්නටය.
අද වනවිට මුස්ලිම්වරුන් ලෙස නාමකරණය වී තිබුණත් එදා කොළඹයන්ට, ‘අල්ලා දෙවියන්’ අදහමින් සුදු පාට තොප්පියක් පැළඳ නිතර නිතර යාඥ කරන, ජීවත් වීම සඳහා ‘බිස්නස්’ කරන මේ මිනිස් ප්‍රජාව, ‘තම්බින්’ ය. නැතහොත් ‘ලෙබ්බේ’ලා ය. නානාලා ය. කේන්ති ගිය විට මේ තම්බි අය්යලා, මල්ලිලා, මාමලා, නැන්දලා, ආච්චිලා සියල්ලෝම කොළඹයන් හැඳින් වූයේ ‘හම්බයන් ලෙස ය. කොළඹ මුසල්මානුවන්ට ඒ කාලයේ ‘තම්බියා’ කීවේ අමනාපයකට නොවේ ය. ‘හම්බයා’ කියන්නට නම් පොඩි තරහක් හෝ තිබෙන්නට බැරි නොවන්නේ එය හැම විට ම භාවිත වූයේ නොමනාපයක් සහිතව වීම නිසා ය. මුසල්මානුවන් බහුතරය වෙළෙන්දෝ ය. වීදියේ මුස්ලිම් කඩය කොළඹයන්ට තම්බි කඬේ ය. වත්තට රෙදි පිළි විකිණීමට එන්නේ ‘රෙදීයප් නානා’ ය. යම් යම් සමාජ විරෝධි කටයුතු සිදුවන වීදියක් ‘හම්බන් වැල්ල’ වූවේත්, සමහර වතු හම්බන් වත්ත වූවේත්, පටු මඟවල් අක්බාර් වීදිය, ජුම්මා මස්ජීඞ් පාර ලෙසින් හැඳින් වූවේත් මේ තම්බි ගහනය කරණ කොට ගෙන ය. හරක් හෝ එළු බාබත් හොදි සමඟ පිට්ටු කන්නටත්, නන්නාරි සරුවත් බොන්නටත්, පකඩ මුරුක්කු, සීනක්කු, සංචව් මෙන් ම මස් කැඳ බොන්නටත් කොළඹයන්ට පුරුදු පුහුණු කළෝ මේ තම්බින් ම ය. සරුංගල් යවන්නට, පරෙවියන් ඇති කරන්නට අනුදත්තේ ද මේ නානාලා ඇසුරේ ය. සිංහල සහ දෙමළ භාෂා සමෝ සම ව කතා බහ කරමින්, උගෙනමින් ඔවුන් ලාංකික යෝනක ජාතිකත්වයක ලක්ෂණ විදහපාමින් සිටි බව කොළඹයාට මතකය.

මැතිවරණ ආසන සිතියමේ අංක දෙක හිමි ‘මැද කොළඹ’, කොළඹයා දන්නා කාලේ සිට ම බහු ආසනයකි. මේ ඡුන්ද කොට්ඨාෂයට මන්ත්‍රීවරුන් තුන් දෙනකු පත් කරගැනීමේ වරමක් එහි වැසි සිංහල, යෝනක, දෙමළ ඈ පුරවැසියන්ට අවස්ථාවක් ලැබී තිබුණේ ය. මෙහි විශේෂය වන්නේ බොහෝ විට මැද කොළඹ ආසනය තුළ මුස්ලිම් මන්ත්‍රීවරු දෙදෙනෙක් සහ එක් සිංහල මන්ත‍්‍රීවරයෙක් තේරී පත් වීමයි. පලීල් කපූර්, ජබීර් ඒ කාදර්, හලීම් ඉසාක්, ඒ.එච්.එම් පවුසි වැන්නවුන් කොළඹයා දන්නා ජනප්‍රිය මුස්ලිම් දේශපාලකයන් ය. සිංහලයන් අතරින් ආර්. ප්‍රේමදාස විශේෂිත ය. පීටර් කෙනමන් මැද කොළඹ සිංහල, මුස්ලිම්, දෙමළ, බර්ගර් ජනතාවගේ කොමියුනිස්ට් නියෝජිතයා ය. ඒ. ඊ. ගුණසිංහ, ඇස්. ඇම්. තේමිස්, ඇල්. ඩබ්ලිව්. පණ්ඩිත වැන්නෝ ද මැද කොළඹ සමඟ නිතර නම කියවෙන දේශපාලකයන් ය. විශේෂය වන්නේ රටේ ඉහළම විධායක දේශපාලනය දැරූ ඇස්. ඩබ්. ආර්. ඞී. බණ්ඩාරනායකගේ සහ රණසිංහ ප්‍රේමදාසයන්ගේ දේශපාලන තිඹිරි ගෙදර වූ කොළඹ මහ නගර සභාවේ නාගරික අසුන් නියෝජනය වූයේ ද මේ කලාපය තුළ වීම ය. මැද කොළඹ ආසනයේ බහුතර ඡන්දදායක ගහණය මුසල්මානුවන් වුවත් 1970 වනවිට ඔවුන්ගේ මනාපයෙන් ආර් ප්‍රේමදාස වැනි සිංහල බෞද්ධ නායකයන් මුස්ලිම් නියෝජිතයන් පරදවමින් මැද කොළඹ පළමුවැනි මන්ත‍්‍රීවරයා ලෙසින් පත් වීම දූපතේ ජාතික දේශපාලනයේ විශේෂ මතකයක් වන්නේ ය.

වලාමයි! මේ කතා අයිති වන්නේ අතීතයට ය. කොළඹයා සමඟ ළඟ ඇසුරක් තිබූ රිස්විලාට, මොහිදින්ලාට, උවයිස්ලාට, ෆායිස්ලාට සමඟි සන්ධානයක මතක අමතක වන්නට තරම් තවමත් කල් ඉකුත් වී නැති බව කොළඹයා දන්නේ ය. එහෙත් ඔවුන්ගේ සිතුවිලි හරහා ප්‍රාකාරයක් බැඳ ඇති බවත්, සිංහල පාසල්වල සිංහලෙන් අධ්‍යාපනය හැදෑරූ ඔවුන්ට, සිය දරුවන්ගේ දරුවන්ට ඒ පාසල්වල දොර වැසී යාමේ ශෝකය ඉවසන්නට සිදුව ඇති බවත් දන්නේ ය. මුස්ලිම්වරුන්ගේ අවංක සිංහල දේශපාලන විශ්වාසය රණසිංහ ප්‍රේමදාස බව කියන්නට අටුවා ටීකා අවශ්‍ය නොවේ. ඔහුගේ කොළඹ මහල් නිවාස වැඩපිළිවෙලෙහි ජාතීන් අතර මිශ්‍රනයක නියැදියක් හමුවන්නේ දැයි සොයා බැලූ සමාජ විද්‍යාඥයකු ගැන අසා නැතත් කොළඹයා නම් ඒ බව හොඳින් ම දන්නේ ය. පලච්චාවේ. සිංහලයන් අතර ඒ එච්. එම්. පවුසි ‘හම්බයකු හෝ තම්බියකු’ නොවන ‘එළ පවුසි’ ම වීමේ විභතාව, ජාතික සමගියේ නියැදියේ අවසාන සංඥව වී ඇති පසුබිමක කාලය තුළ දේශපාලනයත්, දේශපාලනය තුළ ආගමත් හිටිපිනුම් ගැහීමත් නිසා සිංහල-මුස්ලිම් බන්ධූත්වය, වඳ පෙති, වඳ රෙදිපිළි, වඳ සැත්කම් ඔස්සේ ‘එළ පවුසිලා’ වෙනුවට මරාගෙන මැරෙන සහරාන්ලා බිහි කිරීම දක්වාත් විතැන් වූ බව නොකිව මනාය. අද ‘පවුසිලා’ හුදෙකලා ය.  ඒ වෙනුවට ‘සරු බදුර්දීන්ලා’ ය. දේශපාලන මුළුතැන් ගෙවල්වල රස දිව පිනවමින් පැහෙන්නේ ‘බදුර්දීන්’ පිටේ තබා කැපූ සූකර මස් ය. සංගීතය සපයන්නේ වෙළෙඳ කැණහිළුන්ගේ ජාතිවාදී සිංහ නාදයන් ය. ජන මුසුවක් වෙනුවට ජන හුදෙකලාවක් ඇතිවෙමින් තිබෙන්නේ ය. කොළඹයා මේ දෙස බලා සිටිනේනේ කෝපයෙන් නොව, ශෝකයෙනි: දූපතේ මානව බන්ධූත්වයේ අපූරු නියැදියක අවසන් සාක්ෂිකරුවා ලෙස ය. එනිසා ම කොළඹයා මෙසේ කියන්නේ ය.

පුරවැසියනි! මානව බන්ධූතා මිහිර විඳිව්..!

එ් වගත් මෙසේ ම ය. කොළඹයා වෙමි. ⋆